قانون مور با پیش‌بینی دوبرابرشدن تعداد ترانزیستورهای تراشه در هر دو سال یک بار، موتور محرک پیشرفت‌های شگفت‌انگیز در صنعت فناوری بوده است. ۶۰ سال قبل را تصور کنید؛ زمانی که نخستین کامپیوترها ساخته شدند. شاید تصور این موضوع سخت باشد که در آن زمان قوی‌ترین کامپیوترها با قدرت پردازشی کمتر از ماشین‌حساب‌های امروزی، فضایی به اندازه‌ی اتاقی معمولی اشغال می‌کردند. به احتمال زیاد از خود پرسیده‌اید چرا کامپیوترهای امروزی به این اندازه نیستند و در ابعادی بسیار کوچک‌تر و قدرت پردازشی بسیار سریع‌تر ساخته شده‌اند. دلیل این موضوع به قانون مور برمی‌گردد. گوردون مور (Gordon Moore)، یکی از بنیان‌گذاران شرکت اینتل، در سال ۱۹۶۵ میلادی بیان کرد تعداد ترانزیستورهایی که می‌توان در مدار مجتمعی با مساحتِ ثابت جا داد، به طور تقریبی هر دو سال یک بار، دو برابر می‌شود. این پیش‌بینی در ابتدا بسیار دور از دسترس به نظر می‌رسید، اما انقلاب کامپیوترها از همین پیش‌بینی آغاز شد. در این مطلب، در مورد قانون مور، کاربردهای آن و ترانزیستورها صحبت می‌کنیم.
قانون مور چیست؟
در سال ۱۹۶۵ میلادی، گوردون مور، هم‌بنیانگذار شرکت اینتل، قانونی را به نام قانون مور مطرح کرد. برطبق این قانون، تعداد ترانزیستورهایی که می‌توانند در فضای مشخصی قرار بگیرند، هر دو سال، دو برابر می‌شود. قانون مور، قانونی فیزیکی یا طبیعی نیست، بلکه آن را می‌توانیم پیش‌بینی بسیار دقیق در نظر بگیریم. در واقع، گوردون مور به این نتیجه رسیده بود که ساخت ترانزیستورها با ابعاد کوچک‌تر به حدی سریع پیشرفت می‌کند که هر سال تعداد بیشتری ترانزیستور می‌توانند روی تراشه‌ها قرار بگیرند. بنابراین، انتظار می‌رفت که سرعت و توانایی کامپیوترها هر سال افزایش و قیمت آن‌ها کاهش یابد.
در سال ۱۹۵۶، شرکت IBM از کامپیوتر IBM 305 RAMAC رونمایی کرد که با وزنی در حدود یک تن، نخستین کامپیوتر مجهز به هارد درایو بود. هارد درایو استفاده‌شده در این کامپیوتر به اندازه‌ای بزرگ بود که برای حمل آن از هواپیما استفاده می‌شد، اما فضای ذخیره‌سازی آن تنها حدود ۳٫۷۵ مگابایت بود. برای درک بهتر این عدد، آن را با ظرفیت یک ترابایت هارد درایوهای امروزی مقایسه کنید که می‌توانند ۲۰۰ هزار برابر اطلاعات بیشتری از IBM 305 RAMAC در خود ذخیره کنند.
در آن زمان شرکت IBM هارد درایوهای خود را با قیمت ۳۲۰۰ به شرکت‌های مختلف اجاره می‌داد. این قیمت در آن زمان بسیار بالا بود. با توجه به نرخ تورم، ۳۲۰۰ دلار در سال ۱۹۵۶ به طور تقریبی معادل ۳۶۰۰۰ دلار در سال ۲۰۲۴ است. هزینه‌ی گزاف و کم بودن تقاضا برای خرید هارد درایو در آن زمان دلیل اجاره‌ی آن‌ها بود.
امروزه حافظه‌ی بیشتر تلفن‌های همراه تا ۲۵۶ گیگابایت افزایش یافته و در برخی مدل‌ها حتی به یک ترابایت هم می‌رسد. مهندسان در سال ۲۰۰۷، چیزی حدود ۵۱ سال پس از ساخت نخستین هارد درایو، موفق به ساخت هارد درایوهایی با ظرفیت یک ترابایت شدند. دو سال بعد، در سال ۲۰۰۹، ظرفیت هارد درایوها تا ۲۰ ترابایت افزایش یافت. به طور حتم متعجب شده‌اید که ۵۱ سال طول کشید تا هارددرایو یک ترابایتی ساخته شود، اما در طول دو سال، هارد درایو ۲ ترابایتی ساخته شد. ۱۰ سال بعد، مهندسان هارد درایو تجاری ساختند که حداقل می‌توانست تا ۱۵ ترابایت داده در خود ذخیره کند.
آیا قانون مور به پایان راه خود رسیده است؟
با نزدیک‌شدن اندازه‌ی مدارها به مرز مقیاس اتمی و محدودیت فیزیکی الکترون‌ها، سرعت قانون مور کُند شده و حتی برخی ازجمله جنسن هوانگ (Jensen Huang)، مدیرعامل انویدیا، معتقدند که قانون مور مرده است. چه بر این باور باشید که قانون مور درحال‌حاضر صرفاً کُند شده یا اینکه دیگر از کار افتاده است، به‌هرحال پایان اجتناب‌ناپذیری دارد. حتی گوردن مور نیز بارها در مصاحبه‌های متعدد گفته بود که پایان قانون مور اجتناب‌ناپذیر است. او در مصاحبه‌ای با مجله‌ی Techworld در سال ۲۰۰۵ گفت که این قانون «نمی‌تواند که تا ابد ادامه داشته باشد. ماهیت روندهای تصاعدی این است که آن‌قدر ادامه پیدا می‌کنند تا بالاخره فاجعه‌ای به بار آید.»
دیدگاه‌ها و نظرات خود را بنویسید.
دیدگاه شما
هنوز دیدگاهی ثبت نشده!منتظر مشارکت شما هستیم